هوش مصنوعی در چند پاراگراف – «چیستی، مزایا، معایب و آینده این فناوری»

نویسنده: میرویس موسوی

تاریخ نشر: آوریل 4, 2023 میلادی

انجنیر میرویس موسوی دانشجوی جوان رشته انجنیری معادن، استخراج جامدات، در دانشگاه بلخ است. ایشان باشنده شهر مزارشریف است و در فعالیت های اجتماعی سهم فعالی دارد. موسوی در کنار کارهای تحقیقی و مطالعه ای در بخش معادن، در زندگی اجتماعی نیز توجه خاصی دارد و بعضن موضوعات جالب توجه ای را به رشته تحریر درمیآورد.

مقالاتی در همین زمینه

ابراز امتنان

شبکه تحلیلگران بلاق از کمک مالی عزیزانی که این شبکه را در رونمایی نسخه...

هوش مصنوعی شبیه سازی فرایند های هوش انسانی توسط ماشین ها به ویژه سیستم های کامپیوتری است.
این شامل توانایی ماشین برای دریافت، درک، پردازش تحلیل و تجزیه و یادگیری از ورودی های داده پیچیده است که این توانایی قابلیت واکنش‌هایی مشابه رفتارهای هوشمند انسانی از جمله درک شرایط پیچیده، شبیه‌سازی فرایندهای تفکری و شیوه‌های استدلالی انسانی، یادگیری و توانایی کسب دانش و استدلال برای حل مسائل را به این هوش ماشینی میدهد. امروزه انسان در اوج قله طراحی و ساخت هوش مصنوعی و سخت افزارهای پردازنده ای است که قادر به ذخیره سازی اطلاعات و پردازش آن ها هستند. با این وجود نمیتوان گفت برای فعلاً این سیستم کامل است یا ضعف ندارد؛ نقاطِ ضعف بسیاری نیز در آن وجود دارد که وجود این نقاط ضعف در هوش مصنوعی می تواند جدی و خطرناک باشد و این تهدید زمانی جدی تر می شود که بدانیم به گفته دانشمندان، هوش مصنوعی می ‌تواند احساسات خود را مخفی کرده و بروز ندهد اما این موضوع به ‌منزله عدم وجود احساس در این فناوری نیست. این فقط یکی از مواردی است که دانشمندان نگران آن است و صدالبته ده ها برابرِ نگرانی‌ها، خوش بینی و ایده های بلندپروازانه در خصوص این فناوری وجود دارد. هوش مصنوعی در 60 سال گذشته رشد قابل توجهی داشته است و دانشمندان و مهندسان کامپیوتر راه حل های نوآورانه را برای توسعه آن پیش گرفته اند که این به روند توسعه آن کمک بسزایی کرده است.

هوش مصنوعی از کجا شروع شد؟
در تاریخ، هیچ فناوری به اندازه هوش مصنوعی جنجال به پا نکرده است؛ البته هیچکدام هم به اندازه آن هیجان برانگیز نبوده اند. در اوایل سال 1950 م، آلن تورینگ، ریاضی دان و دانشمند کامپیوتر برای اولین بار این سوال را مطرح کرد که: «آیا ماشین ها میتوانند فکر کنند؟» تورینگ به عنوان یکی از بنیان گذاران هوش مصنوعی شناخته می شود و بعد ها تست تورینگ را توسعه داد که این تست روشی برای تعیین توانایی ماشین در نشان دادن رفتار های هوشمند بود. از آن زمان، دوره های رشدِ سریع و قابل توجهی در این زمینه-خصوصاً در دهه گذشته با توسعه شبکه های عصبی برای یادگیری عمیق-وجود داشته است؛ این الگوریتم ها توانایی ماشین ها را برای پیش بینی، طبقه بندی تصاویر و درک زبان های طبیعی بهبود بخشیده اند.

هوش مصنوعی قبلاً تغییرات قابل توجهی در نحوه کار و زندگی بشر ایجاد کرده بود. ولی رفته رفته این فناوری به اندازه‌ی پیش رفته که جای خود را در زندگی میلیون ها انسان از جمله من و شمایی که این مقاله را می‌خوانید باز کرده است. شما بدون اینکه بدانید روزانه با ده ها مدل ازین فناوری سروکار دارید، یکی از آن همین پلتفرمی که دارید از طریقِ آن این مقاله را می‌خوانید از یک مدل هوش مصنوعی برای تحلیل و تجزیه علایق و سلایق شما و درنتیجه پیشنهاد و تبلیغات برایتان استفاده می‌کند. دیگر قابلیت تشخیص چهره برای باز کردن قفل تلفن همراه و همه محتوای آنلاین که به طور خودکار به ما پیشنهاد میشود و موتور های جستجو و بسیاری از وبسایت ها که روزانه با آن سروکار داریم.
در بُعد وسیع تر، سیستم های هوشمند محققان را قادر می سازد تا داده ها را سریع تر پردازش کنند و آزمایش ها را با دقت بیشتری انجام دهند و نتایج تحقیقات را در زمینه ها مختلف بهبود بخشند. در مراقبت های بهداشتی، هوش مصنوعی برای تشخیص، درمان و مراقبت استفاده می شود. به عنوان مثال، الگوریتم های یادگیری ماشینی برای شناسایی افراد در معرض خطر حمله قلبی با تشخیص علائم هشدار دهنده استفاده میشود. همچنین ارسال موقعیت مکانی و تماس با آمبولانس های نزدیک ترین شفاخانه در هنگام وقوع حادثه ترافیکی. این الگوریتم در دوران همه گیری، میتواند به مدل سازی عفونت ها، پیش بینی احتمال ابتلا به این بیماری، نظارت بر ایمنی یا ساخت واکسین های جدید و موثرتر کمک کند.
هوش مصنوعی همچنین برای بهبود سیستم های مدیریت انرژی، تغییر امور مالی، خودکار سازی امور روزمره و افزایش حمل و نقل استفاده میشود. همه این مثال ها نشان میدهد که هوش مصنوعی، انقلابی در شیوه زندگی، کار و تعامل ما ایجاد کرده است. این فناوری به ما امکان تصمیم گیری کارآمد، سازنده و مبتنی بر داده و اطلاعات را میدهد و این امر تمامِ چهره کار و تجارت را تغییر خواهد داد.

تا اینجا که هوش مصنوعی کاربرد و تاریخچه آن را دانستیم بهتر است اندکی در خصوص مزایا و معایب آن نیز صحبت کنیم.
یکی ازمهمترین مزایای هوش مصنوعی توانایی آن در کمک به افراد برای خودکارسازی کارهای تکراری است. ماشین ها میتوانند این کار ها را سریع تر و مطمئن تر از انسان ها انجام بدهند که این امر زمان افراد را خالی می کند و به آنها امکان می‌دهد روی کارهای استراتژیک و مهم تری تمرکز کنند یا بر جنبه های خلاقانه و شخصی کار خود توجه کنند.
ثانیاً، ماشین های مبتنی بر هوش مصنوعی به طور مداوم در حال یادگیری هستند و همچنین نتیجه گیری مبتنی بر شواهد و داده ها را در مورد هر تصمیمی ارائه میدهند. این امر کیفیت تصمیم گیری را بهبود می بخشد، زیرا می تواند بر اساس داده ها و بینش هایی باشد که الگوریتم های یادگیری ماشین شناسایی میکنند- به ویژه زمانی که مقادیر زیادی از داده ها باید به سرعت و با دقت پردازش شوند.

ثالثاً، هوش مصنوعی زندگی را آسان‌تر و کار آمدتر می کند. به طور مثال، خودروها، کامیون های خودران به کاهش خطاهای انسانی در جاده ها، ایمن تر کردن سفر ها و افزایش بهره وری سوخت کمکِ بزرگی‌ست. و همینطور ده‌ها و صدها مزایای دیگری که از حوصله‌ی این نوشته خارج است.

معایب و چالش ها
در عین حالی که مزایای هوش مصنوعی بسیار است درمقابل با معایب و چالش هایی بزرگی نیز همراه است. همانطور که جامعه به سمت اتوماسیون بیشتر پیش میرود، در برخی از بخش ها مشاغل از دست می رود که میتواند منجر به بیکاری و تشدید نابرابری اجتماعی-اقتصادی شود. معضلات اخلاقی بالقوه ی در ارتباط با هوش مصنوعی وجود دارد که که جامعه باید با آنها برخورد کند مانند سوالاتی در مورد حریم خصوصی داده ها، سوگیری الگوریتمی و میزان اعتماد مردم به ماشین ها برای تصمیم گیری.

سیستم های هوش مصنوعی فقط به اندازه مجموعه داده هایی هستند که از آنها یاد میگیرند. بدون داده های مرتبط، متنوع و دقیق تر، مدل های یادگیری ماشین ممکن است دارای سوگیری باشند، پیش‌بینی های نادرست ایجاد کنند یا کلیشه ها را تقویت کنند و یا هم از همه بدتر، تعصبات و تبعیضاتِ سازندگان خود را بروز دهند. شاید داستان نگاه نژادپرستانه و جنسیت زدگی یک مدل از هوش مصنوعی درمقابل افراد از جمله رنگین پوستان حتی چهره های سرشناس مثل بارک اوباما و میشل اوباما را شنیده باشید؛ به نظر این قلم، این نگاه جنسیتی و نژادپرستانه که در رفتارهای هوش مصنوعی دیده می شود به این دلیل ایجاد می شود که طراحان فعلی سیستم های مبتنی بر هوش مصنوعی عمدتاً مردان سفید پوست در رده سنی ۲۰ تا ۳۰ سال و بدون معلولیت هستند. آنها عموماً افرادی هستند که در طبقات اقتصادی-اجتماعی بالایی رشد کرده و غالباً دارای سوابق تحصیلی مشابهی هستند. البته ناگفته نباید گذاشت که با بیشتر شدن کمپانی های که روی پروژه های مبتنی بر هوش مصنوعی کار میکنند این نگاه نژادپرستانه و جنسیت زده کم کم در حال نابودی است. با در نظر گرفتن موارد گفته شده بهتر است اندکی در موردِ آینده‌ی این فناوری نیز صحبت کنیم. شکی نیست که هوش مصنوعی در دهه آینده نقش مهمی در تغییر جامعه، زندگی انسان ها، تکنالوژی و کسب و کار ها خواهد داشت. در مراقبت های بهداشتی، این احتمال وجود دارد که نرم افزار های هوش مصنوعی بخشی از زرادخانه ابزارهای تشخیصی و درمانی هر پزشک باشد. در امور مالی، هوش مصنوعی احتمالاً کشف تقلب، امتیازدهی اعتباری و مدیریت سرمایه گذاری را پیش می برد و معاملات را سریع‌تر و برای سرمایه گذاران کم خطر میکند. در حمل و نقل، خودرو های خودران منجر به سفرهای جاده ای ایمن تر و کارآمدتر، همراه با بهبود سیستم های حمل و نقل عمومی و حامل های بار میشود.

با اتخاذ دستورالعمل های اخلاقی در مورد مواردی که تحقیق، توسعه، کاربرد و استفاده از هوش مصنوعی مجاز است، اخلاق هوش مصنوعی بسیار مهم خواهد بود.
به طور باور نکردنی، هوش مصنوعی می تواند آنقدر پربار شود که انتظار می رود تا سال 2030، بازار جهانی هوش مصنوعی به 169.4میلیارد دالر افزایش یابد.

آینده هوش مصنوعی روشن است، اما جامعه و تجارت باید با چالش ها به ویژه چالش های مربوط به نگرانی های اخلاقی و مقرراتی، حریم خصوصی، امنیت داده ها، اعتماد و تنوع مقابله کنند. برای دستیابی به پتانسیل کامل هوش مصنوعی باید با توسعه راه حل های هوش مصنوعی مسئولانه که انسان ها را تقویت میکند و عواقب منفی را به حداقل می‌رساند، بهترین قدم را به جلو بگذاریم. از همین رو شرکت های همچون «ویکاریوس» و «ژئومتریک اینتلیجنس» روی پروژه های کار میکنند تا بارهای داده مورد نیاز برای آموزش «شبکه عصبی» را به حداقل برسانند تا به این صورت هوش مصنوعی برای تحلیل به داده های کمتری نیاز داشته باشد. شرکت‌های بسیاری به‌صورت بی‌وقفه برای رفع معایب، خطرات و ریسک‌های احتمالی این فناوری کار می‌کنند و امکانِ برطرف شدنِ تمامی مواردِ گفته شده به زودترین زمان وجود دارد. در هرحال ما در عصری زندگی می کنیم که تکنالوژی بطور سرسام آوری درحال پیشرفت است، فناوری‌های همچون نانوتکنالوژی، هوش مصنوعی، زیست سیم ها و اندام تراشه ها و مواردی دیگری که در آینده نچندان دور موجوداتی کاملاً ماشینی با قدرت و هوشِ خیلی بیشتر از انسان را خلق خواهند کرد که البته آن‌ها نیز جای بحث خود را دارد.
منابع:

https://towardsdatascience.com/top-10-benefits-of-artificial-intelligence-for-business-7f725cfc8340
https://www.ibm.com/topics/ai-advantages
https://www.techgt.com/how-artificial-intelligence-is-changing-customer-service/
https://www.vox.com/recode/2020/1/29/21108196/artificial-intelligence-ai-automation-jobs-impact-study
https://www.weforum.org/agenda/2019/01/discrimination-artificial-intelligence-ai/
https://www.iiot-world.com/connected-industry/ai-the-positive-and-negative-impacts-on-privacy/
https://www.digitalmediahub.com.sg/artificial-intelligence-market-trends/
https://emerj.com/ai-sector-overviews/artificial-intelligence-trends-in-2020-the-opportunities-to-watch/
https://www.mckinsey.com/business-functions/mckinsey-analytics/our-insights/four-ethical-concerns-of-artificial-intelligence

0 Comments

Submit a Comment

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد.